Lưu chuyển tiền tệ là gì? Giải thích và vai trò
Mục lục
Lưu chuyển tiền tệ là gì? Lưu chuyển tiền tệ là một báo cáo trong phân tích tài chính không thể bỏ qua và bước phân tích này sẽ giúp các nhà đầu tư hiểu rõ được giá trị doanh nghiệp.
1. Khái niệm lưu chuyển tiền tệ là gì?
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ hay báo cáo dòng tiền mặt là một loại báo cáo tài chính thể hiện dòng tiền ra và dòng tiền vào của một tổ chức trong một khoảng thời gian nhất định (tháng, quý hay năm tài chính).
Báo cáo này là một công cụ giúp nhà quản lý tổ chức kiểm soát dòng tiền của tổ chức. Bảng báo cáo dòng tiền mặt thông thường gồm có:
Dòng tiền vào:
- Các khoản thanh toán của khách hàng cho việc mua sắm hàng hóa, dịch vụ.
- Lãi tiền gửi từ ngân hàng.
- Lãi tiết kiệm và lợi tức đầu tư.
- Đầu tư của cổ đông.
Dòng tiền ra:
- Chi mua cổ phiếu, nguyên nhiên vật liệu thô, hàng hóa để kinh doanh hoặc các công cụ.
- Chi trả lương, tiền thuê và các chi phí hoạt động hàng ngày.
- Chi mua tài sản cố định – máy tính cá nhân, máy móc, thiết bị văn phòng,…
- Chi trả lợi tức.
- Chi trả thuế thu nhập, thuế doanh nghiệp, thuế giá trị gia tăng và các thuế và phí khác.
Lưu chuyển tiền tệ là gì?
2. Vai trò của báo cáo lưu chuyển tiền tệ
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ là một bộ phận hợp thành trong báo cáo tài chính (BCTC) của các doanh nghiệp (DN), đây là BCTC bắt buộc và được lập vào cuối mỗi niên độ kế toán. Chuẩn mực kế toán Việt Nam số 24 (VAS 24), Thông tư số 200/2014/TT-BTC (Thông tư 200), Thông tư 133/2016/TT-BTC, cũng đã nêu lên những vấn đề rất cơ bản của báo cáo lưu chuyển tiền tệ, cung cấp các thông tin về dòng tiền vào, ra của doanh nghiệp (lưu chuyển tiền) và được ví như huyết mạch của doanh nghiệp.
Ngoài ra, theo chuẩn mực kế toán quốc tế số 07 (IAS 07) “thông tin về luồng tiền của doanh nghiệp rất hữu dụng trong việc cung cấp cho những người sử dụng BCTC, cơ sở để đánh giá khả năng của doanh nghiệp trong việc sử dụng các luồng tiền đó”. Trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ, các luồng tiền vào và ra được sắp xếp theo ba luồng tiền: từ hoạt động kinh doanh, luồng tiền từ hoạt động đầu tư và từ hoạt động tài chính.
Vai trò của lưu chuyển tiền tệ là gì?
Quá trình lưu chuyển tiền tệ của doanh nghiệp được thực hiện thông qua các hoạt động mà doanh nghiệp tiến hành: hoạt động kinh doanh, hoạt động đầu tư, hoạt động tài chính. Dòng tiền phát sinh từ hoạt động kinh doanh bao gồm dòng tiền vào và dòng tiền ra liên quan đến quá trình thanh toán với người mua, người bán, người lao động… Dòng tiền phát sinh từ hoạt động đầu tư bao gồm dòng tiền vào và dòng tiền ra có liên quan đến việc đầu tư, mua sắm, xây dựng, nhượng bán, thanh lý tài sản cố định và các TSDH cùng các khoản đầu tư tài chính khác không thuộc các khoản tương đương tiền.
Dòng tiền phát sinh từ hoạt động tài chính bao gồm dòng tiền vào và dòng tiền ra có liên quan đến tăng, giảm vốn chủ sở hữu (nhận góp vốn, phát hành cổ phiếu, chi trả vốn góp, mua lại cổ phiếu quỹ) và nợ phải trả (tiền vay ngắn hạn, vay dài hạn đã nhận; tiền chi trả nợ gốc vay đã trả; tiền chi trả nợ thuê tài chính đã trả; cổ tức, lợi nhuận đã chi trả cho chủ sở hữu).
Phương trình lưu chuyển tiền tệ
Tiền tồn đầu kỳ + Tiền thu trong kỳ = Tiền chi trong kỳ + Tiền tồn cuối kỳ
Đối với DN, dòng tiền (luồng tiền vào, ra trên báo cáo lưu chuyển tiền tệ) đặc biệt quan trọng. Nhờ có dòng tiền, doanh nghiệp mới có thể thực hiện được các kế hoạch kinh doanh, kế hoạch đầu tư, có thể mở rộng hoạt động kinh doanh, thay thế và trang bị các tài sản cần thiết, tận dụng được các cơ hội của thị trường. Cũng nhờ có dòng tiền, doanh nghiệp mới đảm bảo khả năng thanh toán và tránh lâm vào tình trạng phá sản.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ cung cấp những thông tin bổ sung để đánh giá về hiệu quả hoạt động trong kì hiện tại và dự báo triển vọng của doanh nghiệp trong tương lai mà đôi khi báo cáo kết quả kinh doanh của doanh nghiệp báo cáo lỗ do phát sinh các khoản chi phí lớn không chi tiền, như chi phí khấu hao tài sản cố định, chi phí dự phòng nợ phải trả , thể hiện tình hình tài chính u ám của công ty, báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ là nguồn cung cấp thông tin hữu ích để đánh giá về khả năng đáp ứng các nghĩa vụ với các nhà cung cấp tín dụng, khách hàng, người lao động và các nhà đầu tư trong tương lai gần của doanh nghiệp.
3. Ý nghĩa của báo cáo luân chuyển tiền tệ
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ phản ánh các dòng tiền thu, chỉ trong một kì hoạt động của doanh nghiệp. Cùng với bảng cân đối kế toán và báo cáo kết quả kinh doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ tạo nên bức tranh toàn cảnh về tình hình tài chính của doanh nghiệp.
Báo cáo lưu chuyển tiền tệ giúp cho các đối tượng sử dụng biết doanh nghiệp đã tạo ra tiền từ những nguồn nào và chi tiêu tiền cho những mục đích gì. Trên cơ sở đó, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ giúp các đối tượng sử dụng đánh giá về khả năng trang trải công nợ, chi trả cổ tức trong tương lai của doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, có những trường hợp doanh nghiệp trong thời kì tăng trưởng mạnh, sử dụng nhiều tiền để mở rộng khối lượng hàng bán trong khi nguồn tiền thu về từ khách hàng thường chậm hơn so với thời điểm thanh toán tiền cho nhà cung cấp. điều này dẫn tới sự nguy hiểm trong tình hình tài chính của doanh nghiệp: mặc dù có lợi nhuận(trên báo cáo kết quả kinh doanh) nhưng hoạt động kinh doanh có thể đã sử dụng tiền nhiều hơn so với số tiền tạo ra, khi đó doanh nghiệp sẽ gặp khó khăn trong việc thanh toán công nợ cũng như chi trả cổ tức cho các nhà đầu tư.