Khi ngân hàng truyền thống đối diện với ngân hàng số

Ngành ngân hàng tại Việt Nam những năm gần đây đã có thay đổi lớn. Với hạ tầng công nghệ và môi trường internet phủ rộng, người dùng đã có thể sử dụng nhiều dịch vụ của ngân hàng ngay trên thiết bị di động mà không cần phải tới chi nhánh như trước.

Nhưng thực tế hoạt động ngân hàng truyền thống vẫn chủ lực, chính yếu với nhiều quy trình thủ tục, có hạn chế về tốc độ và tốn kém chi phí, cũng như vẫn còn ẩn chứa những rủi ro trong quy trình với nhiều công đoạn thủ công.

Đó là đánh giá chung của chuyên gia tại hội thảo Khởi động thông minh trong hành trình số hóa ngân hàng, trong khuôn khổ sự kiện FPT Techday 2019, ngày 21/11 tại Hà Nội.

Những hạn chế đó của hoạt động ngân hàng truyền thống được nhìn nhận là cơ hội cho những startup trong lĩnh vực tài chính, tạo nên những thay đổi để nâng cao trải nghiệm khách hàng, gắn với xu hướng đã khẳng định rõ trên thế giới.

Tại hội thảo, ông Alex Kling, Giám đốc Ngân hàng số Ernst & Young (EY) Singapore cho rằng: “Xu hướng hiện nay trên thế giới là ngân hàng ảo”.

Theo ông, ngân hàng ảo không cung cấp dịch vụ cho tất cả các khách hàng mà chỉ tập trung vào nhóm khách hàng mục tiêu, xem họ có mối quan tâm gì và dựa trên những thông tin có được đưa họ vào những phân khúc khác nhau. Với mỗi phân khúc khác nhau, khách hàng sẽ có những gói dịch vụ phù hợp.

Về ưu điểm, mô hình ngân hàng ảo hoạt động trên các nền tảng trực tuyến, không có các chi nhánh nên chi phí điều hành sẽ rất tiết kiệm.

Bên cạnh đó, vì là gói dịch vụ được thiết kế riêng cho từng khách hàng nên khuyến khích được họ sử dụng các gói dịch vụ có mức thanh toán cao hơn.

Ngoài ra dạng ngân hàng này có mức độ tự động hoá rất cao, các nghiệp vụ ngân hàng được các kỹ sư công nghệ đảm nhiệm thay vì nhân viên ngân hàng như truyền thống.

Nhưng thực tế ở Việt Nam, ông Dương Dũng Triêu, Chủ tịch FPT IS đánh giá: “Ngân hàng ảo ở Việt Nam cũng đã có, nhưng chưa thành công lắm”.

Theo đại diện của FPT IS, đa số các ngân hàng trong nước vẫn là ngân hàng truyền thống, với các chi nhánh và việc số hoá chủ yếu nằm ở các quy trình nội bộ.

Quá trình chuyển đổi số trong ngành ngân hàng ở Việt Nam vẫn còn gặp một số rào cản. Khi Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước ủng hộ triển khai ngân hàng số thì việc kiểm soát rủi ro vẫn là vấn đề, chưa có cơ chế triển khai mô hình sandbox.

Bên cạnh đó, bản thân lãnh đạo các ngân hàng vẫn phải cân đối giữa chi phí bỏ ra và lợi nhuận thu lại. Ngoài ra các ngân hàng vẫn chưa hoàn thiện công nghệ, những gì các ngân hàng đang có vẫn chắp vá, chưa theo một chuẩn thống nhất.

Đại diện FPT cũng đưa ra một số đề xuất để các ngân hàng tăng tốc quá trình chuyển đổi số của mình, giúp tăng trải nghiệm khách hàng. Trong đó có các giải pháp sử dụng công nghệ dữ liệu lớn (big data) để phân tích từng khách hàng, đưa ra chiến dịch marketing hướng thẳng tới họ.

Ông Nguyễn Hưng, Tổng giám đốc Ngân hàng Tiên Phong (TPBank) cho biết, TPBank đã nhận ra vai trò đặc biệt quan trọng của big data không chỉ trong hiện tại mà còn tương lai. Dựa vào các dữ liệu của khách hàng, các ngân hàng có thể quyết định khoản vay ngay trong ngày, điều mà không phải ngân hàng nào hiện nay có thể thực hiện.

Nhưng đi cùng với chuyển đổi số trong ngành ngân hàng là nguy cơ về an ninh mạng. Theo khảo sát của EY với 100 fintech, ngân hàng thì có 98 tổ chức có lỗ hổng về bảo mật.

Ông Robert Trọng Trân, Trưởng Dịch vụ tư vấn An ninh mạng EY Việt Nam cho biết, khi hỏi các ngân hàng liệu mình có thể bị “hack” không, câu trả lời luôn là có, chỉ khác nhau là khi nào sẽ bị “hack”.