Chứng khoán phái sinh có hợp đồng và thời gian đóng – mở phiên rõ ràng và cụ thể, vì thế nhà đầu tư quyết định đầu tư phái sinh nên tìm hiểu cách hoạt động của phái sinh trên sàn và giá cổ phiếu dao động trong ngày đáo hạn. Nắm rõ được các phiên giao dịch sẽ giúp bạn thuận lợi tìm kiếm cơ hội chốt lời
Chứng khoán phái sinh là gì?
Trong giao dịch đầu tư chứng khoán, thường có hai dạng đầu tư chứng khoán mà các nhà đầu tư nên phân biệt khi giao dịch, chính là chứng khoán phải sinh và chứng khoán cơ sở (sở hữu cổ phiếu do công ty phát hành nhận cổ tức).
Bất kỳ tài sản cơ sở của chứng khoán phái sinh trên thị trường thường là hàng hóa hoặc công cụ tài chính như cổ phiếu hoặc trái phiếu, lãi suất…
Chứng khoán phải sinh là hình thức hỗ trợ nhà đầu tư sinh lợi nhuận dựa trên các chỉ số của mã cổ phiếu – tăng hoặc giảm – dưới một loại hợp đồng ( HĐ kỳ hạn, HĐ quyền chọn, HĐ tương lai, HĐ hoán đổi).
Để hiểu một cách cơ bản về chứng khoán phái sinh, tức là sản phẩm cho phép bạn đặt cược vào sự tăng hoặc giảm của chỉ số VN30 trong tương lai ( là hợp đồng tương lai) và quyết định lãi lỗ:
+ Nếu chỉ số VN30 tăng theo giá bạn cược ban đầu => bạn có lời
+ Nếu chỉ số VN30 giảm không theo kỳ vọng của bạn => Bạn lỗ
Đáo hạn phái sinh là gì?
Đáo hạn phái sinh là ngày cuối cùng hết hợp đồng phái sinh trên sàn chứng khoán, mỗi hợp đồng đều có một thời hạn nhất định theo quy định của chứng khoán được niêm yết. Khi đến thời gian đáo hạn thì nhà đầu tư buộc phải đưa ra quyết định với vị thể của mình ( mua hoặc bán) sau đó nhận lãi lỗ.
Trong ngày đó hợp đồng sẽ ngừng giao dịch và chuyển đổi thành thanh toán tiền mặt và gửi vào tài khoản nhà đầu tư. Nếu trong ngày này mà nhà đầu tư không tự đóng vị thế thì khi hợp đồng ngừng giao dịch thì hợp đồng cũng tự thanh toán theo giá đóng cửa của chứng khoán phái sinh đó.
Khi nào chứng khoán phái sinh đáo hạn?
Thời gian đáo hạn phải sinh của chỉ số VN30 được quy định như sau
+ Vào thứ Năm lần thứ 3 của tháng đáo hạn hợp đồng
+ Trong mỗi thời điểm đều có 4 hợp đồng tương lai được giao dịch
Vậy thời gian đáo hạn của hợp đồng luôn là tháng hiện tại, tháng kế tiếp và tháng cuối cùng của 2 quý gần nhất.
Lịch đáo hạn phái sinh năm 2022
Ngày đáo hạn hợp đồng phái sinh chỉ số VN30
Dưới đây là lịch đáo hạn hợp đồng phái sinh chỉ số VN30 trong năm 2022:
Hợp đồng tương lai |
Ngày đáo hạn |
VN30F2201 |
20/01/2022 |
VN30F2202 |
17/02/2022 |
VN30F2203 |
17/03/2022 |
VN30F2206 |
16/06/2022 |
Ngày đáo hạn hợp đồng phái sinh trái phiếu Chính phủ
Dưới đây là lịch đáo hạn hợp đồng phái sinh trái phiếu Chính phủ năm 2022:
Hợp đồng tương lai |
Ngày đáo hạn |
GB10F2203 |
25/03/2022 |
GB10F2206 |
24/06/2022 |
GB10F2209 |
23/09/2022 |
GB05F2203 |
15/03/2022 |
GB05F2206 |
15/06/2022 |
GB05F2209 |
15/09/2022 |
Đáo hạn phái sinh có ảnh hưởng thị trường không?
Trong một hợp đồng tương lai có kỳ hạn thì thị trường sẽ có những biến động mạnh khi đến gần ngày đáo hạn phái sinh, cụ thể là trước một ngày, lúc này nhà đầu tư cần phải thực hiện vị thế giao dịch của mình ( tức chọn lệnh mua hoặc bán chỉ số trên sàn chứng khoán để chốt lời lỗ). Nếu đến thời gian đáo hạn mà giá trị của hợp đồng diễn biến đúng như kỳ vọng của nhà đầu tư thì sẽ có lời, ngược lại sẽ lỗ.
Ngày đáo hạn phái sinh CÓ ảnh hưởng đến thị trường chứng khoán và đặc biệt biến động mạnh, dựa trên giá trị của chứng khoán cơ sở niêm yết trên sàn. Qua nhiều năm trên thị trường, mỗi khi đến ngày đáo hạn phái sinh thì các chỉ số VN30 đều biến động tăng giảm đột ngột trước khi vào ATC, nên nếu không phải là nhà đầu tư chuyên nghiệp, bạn thật sự rất khó dự đoán chính xác tăng giảm của chỉ số.
Nhưng theo kinh nghiệp của các chuyên gia, đến ngày đáo hạn thì xu hướng các công ty chứng khoán bán mạnh, từ đó lại đẩy giá giảm xuống ( không như kỳ vọng của nhà đầu tư là tăng để chốt lời). Vì vậy phần lớn các mã đều giảm nên lợi ích thuộc về các doanh nghiệp tổ chức nắm giữ nhiều chỉ số VN30. Nếu là một nhà đầu tư đơn lẻ thì khá thiệt thòi cho mọi người nên khi đầu tư cần xem xét thật kỹ để tránh rủi ro.
Giá chứng khoán phái sinh trước 2 ngày đáo hạn
Đối với việc đầu tư chứng khoán phái sinh thì nhà đầu tư không cần quan tâm đến thời điểm trước ngày đáo hạn, mà cần quan tâm đúng ngày đáo hạn với chỉ số VN30. Thông thường trong những phiên đáo hạn hợp đồng phái sinh thì đa phần thị trường biến động khá mạnh, có thể tăng từ điểm thấp vút lên điểm cao một cách bất ngờ.
Cộng với xu hướng bán mạnh của các công ty chứng khoán nên giá cổ phiếu thường sẽ giảm đi khi tới phiên ATC, hoặc thậm chí biến động không ngừng làm cho việc dự đoán mua – bán của nhà đầu tư trở nên khó khăn.
Vì vậy nếu là một nhà đầu tư mới chưa thật sự có kinh nghiệm trên thị trường phái sinh thì mọi người không nên mạo hiểm, thay vào đó hãy lựa chọn đầu tư chứng khoán an toàn hơn như chứng khoán cơ sở, tuy cũng có rủi ro nhưng mức độ biến động không cao và cũng an toàn hơn phái sinh rất nhiều.
Giá chứng khoán phái sinh trong ngày giao dịch đầu tiên
Giá của chứng khoán phải sinh thực chất là dựa trên giá trị của mã cổ phiếu trên thị trường cơ sở, vì vậy mọi người có thể hiểu đơn giản là khi bắt đầu hợp đồng phái sinh, ngày giao dịch đầu tiên vào thời gian mở cửa phiên giao dịch. Giá phái sinh chính là giá tham chiếu của mã cổ phiếu chứng khoán cơ sở, tức là giá đóng cửa của phiên giao dịch cuối cùng của ngày trước đó.
Để xác định được giá phái sinh trong ngày giao địch đầu tiên thì bạn có thể tham khảo bảng giá của chỉ số VN30 được niêm yết trên sàn chứng khoán, các công ty chứng khoán cũng hỗ trợ cập nhập thường xuyên giá để bạn tiện theo dõi trên trang chủ.
Khi đáo hạn phái sinh có giao dịch được không?
Khi đến ngày đáo hạn hợp đồng phái sinh thì nhà đầu tư vẫn nắm giữ vị thế của mình, và có quyền quyết định vị thế trong ngày giao dịch này, cho đến khi phiên ATC diễn ra và kết thúc. Tức là cho đến khi 14h45 ngày đáo hạn thì vị thế của nhà đầu tư chính thức hết hạn, trước khoản thời gian này mọi người hoàn toàn có thể giao dịch chứng khoán phái sinh chỉ số VN30 trên sàn chứng khoán.
Cũng nhắc mọi người trước thời điểm phiên ATC diễn ra và bắt đầu thì nên xem xét đánh giá mã cổ phiếu và đóng vị thế. Bởi thời điểm này thì biến động rất mạnh, thị trường có thể đang giảm tăng đột ngột hoặc ngược lại, nếu không theo sát thị trường thì khả năng bạn lỡ mất cơ hội là điều hoàn toàn có thể.
Nếu không đóng vị thế khi đáo hạn sẽ ra sao
Thật ra thì trong ngày đáo hạn nhà đầu tư nếu quên không đóng vị thế thì vẫn bình thường, hợp đồng sẽ tự đóng giao dịch và cũng tự thanh toán cho nhà đầu tư theo giá đóng cửa cuối phiên, tuy nhiên lúc này thì bạn không có được quyền kiểm soát lãi hay lỗ trong vị thế của mình.
Do đó việc đóng vị thế trong ngày đáo hạn rất quan trọng, ảnh hưởng đến tài chính của mọi người, bạn cần phải hết sức thận trọng trong ngày đáo hạn và thực hiện vị thế để tìm kiếm lợi nhuận cho mình.
Xem thêm: Thủ tục, điều kiện và đối tượng được vay vốn Ngân hàng Chính sách xã hội – Onlinebank